خیلی از مردم تصور اشتباهی از فشار خون بالا دارند. و بههمین علت، تنها محدوده نیمی از مردم مبتلا به فشارخون بالا، آن را تحت کنترل دارند. یکی از تصورات اشتباه این است که استرس و نگرانی سبب بالا رفتن فشار خون میشود.
یک فاکتور دخیل بالقوه در این عقیده، نام دکتری این اختلا است: یعنی hypertension یا فزون تنش، که سبب میشود خیلیها آن را بهصورت استرس احساسی بالا تصور کنند.
کلمه hypertension محدودها در سال ۱۸۹۵ استفاده عمومی نمایان کرد و tension یا تنش، برمیگردد به انقباض فیزیکی دراثر فشار بیشتر خون پمپاژ شده در دیوارههای سرخرگی که درحال سفت و سختتر شدن هستند. مطالعات گوناگون نشان دادهاند، علیرغم توضیحاتی که دکتران ارائه میدهند، اما خیلیی ازمردم مبتلا به فشارخون بالا، همچنان این آشفتگی را به ناراحتی یا گرفتاریهای احساسی ربط داده و فکر میکنند فشارخونشان همانزمانی که احساس استرس میکنند بالا میرود.
برای همین برخی از این اشویژه دلگرمیوارند که تکنیکهای کم شدن استرس، فشار خونشان را تحت کنترل درآورد و مروجان چنین تکنیکهایی اکثر این ایده را تبلیغ میکنند.
استرس چگونه بر فشارخون اثر میگذارد؟
نامعقول نیست اگر فکر کنیم استرس قادراست سبب فشارخون بالا شود. گذشته از اینها، استرس و نگرانی جزو عاملهای روانشناسی و فیزیولوژیکی هستند که میتوانند مزمانا فشار خون را بالا ببرند. با این وجود، بهطور طبیعی فشارخون در طول روز نوسان دارد و متغیر است و بعد از بالا رفتن، به رِنج متداولش برمیگردد.
ضمنا، استرس مزمن (مخصوصا اگر همراه با احساس عدم کنترل باشد) سبب ضعف در تندرستی و بویژه مریضی عروق کرونری میشود. بعضی مطالعات نشان داده متدهای ویژه کم شدن استرس نظیر مدیتیشن، قادراست دستکم برای مدتی، تا محدودهی فشارخون را پایین بیاورد.
با اینحال، پژوهشها متعدد این نتیجه را دادهاند که بهطور کلی، شواهد ترکیبی و ناهمجور بوده و هرگونه خاصیت مشاهده شدهای هم تا محدوده بیشتری در رنج متوسط است.
علت ها مناسب بیشماری برای کم شدن استرس بیشتر و یا دست کم یادگرفتن چگونه غلبه کردن برآن وجود دارد. بهغیراز پیامد جانبی روی جسم و روان، استرس قادراست رفتارهای ناسالم را بیشتر شدن کند، نظیر سیگارکشیدن، پرخوری، و افراط در آشامیدن الکل که درکنار دیگر فاکتور های قادراست بالابرنده فشارخون باشد.
اما به نقل از نشریه CirculationT: اگر مردم فکر میکنند که مدیریت استرس برای معالجه فشارخون بالایشان کافیست، جای بی قراری وجود دارد چون این طرز فکر قادراست حواس آنان را از معالجههای اثربخش نظیر اصلاح غذا، ورزش، کنترل وزن، و مدیتیشن پرت کند.
حرف آخر: اگر مبتلا به فشارخون هستید،تلاش برای بهکاربردن تکنیکهای مدیریت استرس آسیبی ندارد اما تنها یاریی فرعی است برای اثبات استراتژیهای ضدفشارخون.